Wake the fuck up!

Wake the fuck up!

Verkenner gesprek met Arthur vn de Graaf

Het wordt echt tijd. Niet wachten op de wekker, want het is al zover. Radicale innovatie; echt anders durven doen. En toegeven dat wat er nu is, niet werkt. Durven luisteren naar mensen die je niet begrijpt…

Het is maandagochtend, half elf. De zon schijnt mooi naar binnen en in het Haagse hoofdkantoor van KPN zitten we bij de receptie met z’n drieën aan tafel achter een lekkere kop koffie. Arthur van de Graaf (voormalig bankdirecteur, nu sociaal ondernemer), Marco van Gelder (KPN) en ikzelf.

image002Ruim een week geleden ontmoette ik Arthur voor het eerst. In een heel andere setting in de kelders van een kerk in Amsterdam met allerlei creatievelingen en andere vrije denkers. Ter voorbereiding op het Beyond Festival (Imagine the Unknown, hoe toepasselijk). Vandaag praten we verder over werk en zo. Marco en Arthur gaan in gesprek en ik schrijf mee.

Na een glansrijke carrière van 18 jaar bij de ABNAMRO gooide hij het roer om. Geen B&B in de Provence, maar werk doen wat er toe doet, op een manier waar hij echt achter staat. Vanuit het geloof dat het anders kan, gewoon anders gaan DOEN. Dat DOEN is ook wel zijn ding. Geen mooie praat, maar daden. Zijn kinderen hadden een belangrijk aandeel in deze ommezwaai, of waren misschien wel de aanleiding. Ook de dreigende ‘state of terminal seriousness’ speelde mee. Toen hij aan zijn kinderen vroeg wat ze later wilden worden, vertelden ze enthousiast ‘bankdirecteur’(net als papa). “Als ouders geven we onze kinderen het voorbeeld, maar dat is niet perse het goede voorbeeld.” En (daarom) in plaats van ze mee te nemen in het corporate wereldje, huurde hij een leeg kantoor, zette daar een groot bureau in en gaf de kinderen een plek om ‘directeur’ te zijn.

Worden wat je leuk vindt. Daar gaat het om. En dus moet je uitvinden wie je bent, want dan weet je ook waar je toegevoegde waarde en een mogelijk beter bij jou passend verdienmodel zit.

Zijn manier van werken is onorthodox. En daarmee zet hij anderen aan het denken. Hij adviseert en doet dingen voor organisaties, overheden, instellingen. Maar laat zich pas betalen als zijn klant tevreden is (een 8 of hoger), en anders niet. Dat durft hij wel aan. Want resultaat is voor hem net zo belangrijk als voor de klant. En om elkaar goed te begrijpen, blijf je met elkaar in gesprek. Geen verrassingen en iets waar beide partijen blij mee zijn. Een mooie werkinstelling. Ja, zo kan het dus ook!

Minder werken
Toen hij het anders ging doen, las hij het boek van Tim Ferris: The 4-hour workweek. Niet om perse minder te werken, maar het kan wel. Want, zo vertelt Arthur, stel je zelf vier vragen:
– Hoe voel ik me?
– Waar ben ik mee bezig?
– Waar loop ik tegenaan?
– Wat gaat echt helpen?
En zo leer je om met minder inspanning meer te bereiken. Dus kun je minder werken. Sowieso een prima idee, want als we vooruit kijken, dan is er gewoon niet genoeg werk voor iedereen. Vanuit dat oogpunt is hij ook  geïnteresseerd in het basisinkomen.

Onderwijs, Gig Economy en Civic Funding
Hij houdt zich bezig met het werk van morgen. Met drie focusgebieden. Het begint bij onderwijs (dat is dus 1), bij de kinderen die de ‘werkers’ van morgen worden. Het huidig onderwijssysteem is echt aan vernieuwing toe. Het stamt nog uit de tijd waarin alles draaide om landbouw en fabrieken. Arthur vraagt “Weet je waarom we in de zomer een grote vakantie hebben?” Goh, nooit zo over nagedacht. Het antwoord is simpel en shokking. “Omdat de kinderen vroeger moesten helpen met oogsten.” Jeez, we zijn al ruim een eeuw verder, maar het systeem is niet aangepast. “We moeten kinderen niet net als puddinkjes in vorm proberen te houden, maar ze juist helpen om hun talent te ontdekken. Vanuit Scoover biedt hij kinderen van 7 tot 14 jaar een veilige plek waar ze de ruimte krijgen om hun talenten te ontdekken, toe te passen en te ontwikkelen.  Waar ze leren om de essentiële vraag ‘waarom’ te (blijven) stellen. En met aandacht voor dingen waar we in de wereld van morgen niet omheen kunnen zoals automatisering, robotisering, creativiteit en duurzaamheid.

Als tweede richt hij zich op de Gig economy, wat zoveel wil zeggen dat werk verandert in het doen van zogenaamde ‘gigs’(denk aan bandjes). Je hebt geen baan meer, maar een gig. En daarbij draait het om je performance. Dus de constructie waarin je werk verandert (werkgever/werknemer-relatie met een arbeidscontract) en ook de manier waarop we werk ‘verdelen’. We moeten veel meer doen met diversiteit. Inzet van ouderen, jongeren, mensen met een handicap, migranten. En zo komt het gesprek op de zogenaamde ‘slashie’, een begrip wat ik een paar maanden geleden tegenkwam: tuinman/tennisleraar/coach. In plaats van “ik ben ‘…. (hier vul je een beroep in)’, naar ik ben Margot en ik doe x,y,z. Een slashie met gigs in verschillende rollen of vanuit verschillende expertises.  Om succesvol te zijn in deze gig economy is het belangrijk om uit te vinden wat je leuk vindt, wie je bent. Zo kom je er achter wat je toegevoegde waarde is,  zodat je werk goed voelt, je vooruitgang boekt en dingen verder helpt.

Het derde waar Arthur zich op richt is civic funding. Dat is crowd funding binnen gemeentes. Gemeentes hebben steeds minder budget, maar krijgen wel steeds meer op hun bord. Het gevolg is zichtbaar en voelbaar, dus daar moet echt iets gebeuren. “De oplossing is eigenlijk heel simpel, maar vereist een heel andere manier van denken (radicale innovatie). Want er zijn veel resources (mensen) binnen gemeentes, alleen de manier waarop er van die resources gebruik gemaakt wordt, werkt niet. Door inwoners van de gemeente actief te betrekken, ze onderdeel te maken van de uitdagingen die er zijn en er samen mee aan de slag te gaan, zet je beweging in gang. Civic funding is heel belangrijk, want juist de overheid moet durven het anders te doen. En daar zie ik gelukkig ook voorbeelden van. Door kleine bedragen te investeren in initiatieven. Dat is slim, want als het niet goed uitpakt, is het geen ramp. “

img_3219img_3222

 

 

 

 

 

 

 

The battle of the systems
“Ik ben een soort ‘verkenner’. Vooruit rennen en kijken wat er is.  Dingen uitproberen & nieuwe dingen oppakken, anders doen. En wat ik zie is dat het mis gaat met het systeem. Het systeem waar we in zitten, werkt niet meer. En het nieuwe systeem is fundamenteel anders. Het wringt, zo kom je op de battle of systems. Sowieso hou ik niet van systemen, ze maken mensen passief. Want wie bepaalt er waar je recht op hebt? Een huis, een baan, geld?  Er zijn andere manieren om elkaar te helpen en te verbinden. “

“Het is complex. We weten nu dat het huidige systeem niet lang meer mee gaat. Het is ‘long overdue’. Er radicale innovatie nodig. Echt anders durven doen. En toegeven dat wat er nu is, niet werkt. Durven luisteren naar mensen die je niet begrijpt.  Je losmaken van weerstand en open staan voor iets wat nieuw is….”

Marco over dit gesprek: “Als ik reflecteer op het gesprek met Arthur komt duidelijk naar voren dat hij écht een ommekeer heeft gemaakt. Hij is op zoek gegaan naar zijn eigen intrinsieke motivatie en heeft gevonden waar zijn toegevoegde waarde ligt.  Wat voor mij een eye opener is, is zijn verhouding met opdrachtgevers. Hij wil waarde toevoegen en dus effectief zijn. Zo haalt hij het beste uit zichzelf en blijft groeien. Theoretisch bezien: De stabiliteitslaag in de vorm van zijn eigen organisatie dagen hem uit om de goede dingen te doen en zijn eigen wendbaarheid zorgen ervoor dat hij de dingen goed kan doen.  Hij heeft ervoor gekozen om anders in het leven te staan (een andere stabiliteitslaag) en laat zich daardoor uitdagen (door zich alleen te laten belaten bij een waardering van 8+.”

Een inspirerend gesprek. Het voelt als een duw in de goede richting. Het kan. Echt. Anders. En mooi dat er verkenners zijn, zoals Arthur. En stiekem zie ik mezelf ook wel als verkenner. Vooruitlopen, verslag doen en mensen mee proberen te krijgen….

Over De Verkenners
In deze verhalenserie ga ik samen met Marco van Gelder op verkenningstocht. De wereld van werk is enorm in beweging en het is interessant om te kijken wat er gebeurt om ons heen. In zo’n ontwikkeling zijn er altijd mensen die voorop lopen,  de status quo challengen, anders denken, nieuwe dingen uitproberen, experimenteren. Mensen die op verkenning gaan naar nieuwe waarheden en mogelijkheden, en dat is dan ook de naam van deze serie. Zij die vooruitlopen op de rest. We gaan met hen in gesprek om een kijkje te geven in hun wereld en daarvan te leren. Klik hier voor Deel 1.

De serie artikelen is ook gepubliceerd op The Digital Dutch van KPN.

 

SaveSave

Wake the fuck up!

Jezelf opnieuw uitvinden in een veranderende wereld

Marco van GelderVerkenner gesprek met Marco van Gelder

In de komende periode ga ik samen met Marco van Gelder op verkenningstocht. De wereld van werk is enorm in beweging en het is interessant om te kijken wat er gebeurt om ons heen. In zo’n ontwikkeling zijn er altijd mensen die voorop lopen, de status quo challengen, anders denken, nieuwe dingen uitproberen, experimenteren.

Mensen die op verkenning gaan naar nieuwe waarheden en mogelijkheden, en dat is dan ook de naam van deze serie: De Verkenners. Zij die vooruitlopen op de rest. We gaan met hen in gesprek om een kijkje te geven in hun wereld en daarvan te leren.

Deze serie start met een een verkennend gesprek met Marco zelf. Marco is werkzaam bij KPN als Principal Sustainability & Resource Productivity. Daarnaast is hij Promovendus aan de TU Tilburg op het gebied van Arbeidsproductiviteit. Binnen KPN trekt hij het maatschappelijk thema Het Nieuwe Leven & Werken. Wie Marco een beetje kent, weet dat zijn hoofd nooit stil staat. Hij is een denker en voortdurend bezig met gedachtenexperimenten om te komen tot oplossingen voor uitdagingen van nu.

Waar komt dat vandaan? Die honger naar nieuwe denkbeelden?
‘Iemand zei een keer tegen mij “Je bent een grote wandelende vraag”. En dat klopt eigenlijk wel. Ik wil dingen begrijpen, ben heel nieuwsgierig naar hoe het werkt en waarom dat zo is. Door vragen te stellen krijg je inzicht en vandaaruit kun je aan oplossingen werken. Voordat ik bij KPN ging werken was ik ondernemer in de IT business. En dan is deat heel gewoon (vragen stellen). Immers elke start-up start met jezelf een vraag te stellen om vervolgens een oplossing te verzinnen. Dat is het fundament van je bedrijf.’

Marco's over-overgrootouders

Marco’s over-overgrootouders

En dan terug naar zijn roots. “Mijn overgrootouders zijn van Russische komaf en zijn naar Nederland gekomen om een nieuw bestaan op te bouwen. Dat hebben ze gedaan in de mijnindustrie in Limburg. Tegen de tijd dat ik werd geboren werden de mijnen gesloten. Ik groeide op in een tijd waarin ik van dichtbij heb meegemaakt wat het is als je wereld er niet meer is, niets meer past bij de werkelijkheid en zelfs taal niet meer aansluit (mijnwerkers hadden hun eigen taal). Mijn familiegeschiedenis is voor mij een bron van inspiratie en mijn vader een voorbeeld in hoe je jezelf steeds weer opnieuw moet uitvinden om te overleven in een veranderende wereld.’

Hoe zet je dat in bij KPN?
‘KPN heeft een grote impact op de samenleving; dat gaat gepaard met een grote verantwoordelijkheid. Voor het maatschappelijke thema Het Nieuwe Leven & Werken (HNLW) ben ik steeds op zoek naar de juiste balans tussen People, Planet en Profit. En als je die balans denkt gevonden te hebben, moet je kritisch blijven of je wel op de juiste koers bent. Wat nu steeds duidelijker wordt,  is dat flexibiliteit in toenemende mate belangrijk is, omdat verandering aan de orde van de dag is.

Wat betekent die flexibiliteit voor organisaties?
‘We zien drie trends die invloed hebben op wat er nu binnen organisaties gebeurt en die de urgentie van flexibiliteit onderstrepen:

  1. Platform disruptie; denk aan Uber, Spotify, Airbnb. Dit leidt tot een identiteitscrisis. Het weten wie je bent en waar je voor staat is belangrijker dan ooit; veel belangrijker dan ‘wat’ je doet, want dat kan veranderen. Als je niet dominant bent in de markt, dan moet je meebewegen, anders ben je out of business.
  2. People; deze noodzaak tot flexibiliteit van organisaties leidt tot veel grotere afhankelijkheid van medewerkers. Want juist die medewerkers spelen een wezenlijke rol. De flexibiliteit moet door hen worden ingevuld en vormgegeven. En mensen staan niet op zichzelf; het draait om het vermogen tot samenwerken om de waarde die je mensen vertegenwoordigen zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen in zowel efficiëntie als in effectiviteit.
  3. Automatisering en Robotisering; dit leidt tot een andere waarde van de mens in de organisatie. Want alles wat geautomatiseerd kan worden, zal geautomatiseerd worden. Zo verschuift de aandacht bij medewerkers naar vakmanschap. Om van daaruit waarde toe te voegen. Als organisatie ligt de focus op het optimaliseren van die waarde creatie. Medewerkers werken in die zin danniet meer ‘in de business’ maar ‘aan de business’. En dat is een hele nieuwe positie voor medewerkers.’

Wat betekent dit voor het management?
‘Het is in feite een omkering van de wereld: Vanuit top-down controle en aansturing, naar het bottom-up inzetten van vakmanschap. De wendbaarheid (agility) die bestuurders nastreven volgt uit de loslaten van de vertrouwde stabiliteit.  De vraag aan medewerkers is om de stabiliteit weer te herstellen.’

Hoe past stabiliteit bij wendbaarheid?
‘Stabiliteit en wendbaarheid kun je niet los van elkaar zien. Een bestuurder heeft wendbaarheid nodig om vanuit een situatie van instabiliteit weer te bewegen naar stabiliteit. De mate van wendbaarheid hangt af van de wendbaarheid van medewerkers. Voorheen werd stabiliteit in een organisatie in stand gehouden door de controle en besturing van bestuurders. Nu verschuift dat naar het geven van vertrouwen en verantwoordelijkheid zodat de stabiliteit bij de medewerkers zelf vandaan komt. Die beweging zien we bij KPN al op gang komen, maar het is een lastig proces. Want je gaat naar een heel andere manier van besturen.’

Marco legt uit dat de behoefte aan wendbaarheid voortkomt uit het een situatie van instabiliteit. Ofwel, het gaat niet goed genoeg; er moet iets gebeuren. En dan moet je wendbaar zijn (veranderlijk) om weer naar een stabiele situatie te komen. Dat is een continue proces, want steeds vaker dienen zich dingen aan, die je stabiliteit in gevaar brengen. Dus hoe sterker je vermogen om te veranderen, hoe beter je continuïteit geborgd is.

Wat betekent dit voor de individu?
‘Er zijn drie dingen relevant voor medewerkers:
1) Vakmanschap:  kijk kritisch naar jezelf. Wat vind ik leuk, wat kan ik goed. En ga daarmee aan de slag. Ontwikkel je kennis en vaardigheden. Vroeger ging je naar school, deed je een studie en kreeg je een baan. Nu loopt je ontwikkeling door. Blijven leren en jezelf de vraag stellen ´hoe kan ik waarde toevoegen?´
2) Motivatie: ontdek waar je energie vandaan komt. Ook in veranderende omstandigheden en onzekerheid moet je je motivatie op peil houden en dat kan alleen als je weet waar je blij van wordt. Motivatie heeft ook veel te maken met vitaliteit, dus het zorgen dat lijf en geest fit is.
3) Verbondenheid: werk aan je netwerk. Om waarde te creëren moet je snappen wat van waarde is en zorgen dat de mensen om je heen weten wat jij daarin kunt betekenen; en andersom. Dat kan alleen als je verbonden bent met de wereld om je heen. Ik vind dat hierin écht samenwerken tot uitdrukking komt.
En dan breng je die drie dingen samen: “mijn purpose, past bij het bedrijf,  waar ik dit doe”.’

De optelsom?
‘Stabiliteit ontleen je aan je eigen identiteit. Wie ben ik? Hoe beter je dat weet, hoe steviger je in je schoenen staat.  De stabiliteit van individuele medewerkers opgeteld, leidt tot een organisatie die wendbaar is. Klink misschien tegenstrijdig, maar denk er maar eens over na. Stabiliteit van het individu, betekent wendbaarheid van het collectief. Mits verbonden vanuit dezelfde ‘why’.

En zo is de cirkel rond: organisatie en individu; samen kom je verder…..
Ik leef in een wereld waarin ik dagelijks voel dat alle panelen schuiven. Dat kun je gaaf vinden of beangstigend. Ik kies voor het eerste en geniet in verwondering van het avontuur waar ik in zit.

image005image007 image004

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De Verkenner artikelen zijn ook gepubliceerd op The Digital Dutch van KPN, onder het thema ‘Samenwerken’.

 

 

SaveSave