Er wordt heel wat afgepraat. En geschreven. Met het idee dat deze woorden – gesproken of op schrift – iets in gang zetten. Mensen bewegen om iets te gaan doen. Hoe kan het dat we denken dat woorden zo belangrijk zijn om gedrag te beïnvloeden? Omdat het makkelijk is? Omdat we woorden in overvloed hebben? Dat is misschien ook precies het probleem…
Als communicatieadviseur krijg ik vaak verzoeken om communicatie te doen (logisch 😀). Ze hebben een adviseur nodig, die zeker drie dagen in de week communicatie gaat verzorgen. Elk zichzelf respecterend programma / project zet communicatie tegenwoordig hoog op de agenda. Dat is goed nieuws, maar de invulling ervan bepaalt het succes. Bij het verzoek om communicatie is heel vaak ook een beeld hoe dat er uit moet zien. Een wekelijkse nieuwsbrief om mee te beginnen. Een eigen website, een eigen logo. Vooral veel communicatie. Drie dagen in de week communicatie produceren om over de doelgroep uit te storten. Wooaah, failure guaranteed.
Hoe het communicatievak is veranderd
Met ruim 20 jaar ervaring heb ik het vak zien veranderen. Vroeger had je als communicatieadviseur exclusief toegang tot de communicatiekanalen, dus deed je de communicatie. Tegenwoordig zijn die kanalen toegankelijk voor iedereen. Van communicatie doen voor een organisatie, verschuift het naar communicatie mogelijk maken (infrastructuur bieden) en adviseren over de juiste inzet van kanalen en de juiste boodschap. De communicatie wordt gedaan door de persoon of het team, die daar de logische afzender van is.
Deze verschuiving zorgt ook voor nieuwe uitdagingen. Doordat iedereen toegang heeft tot de communicatiekanalen, wordt er veel meer gecommuniceerd. Waar je voorheen een overzichtelijke stroom van communicatie had, voelt het nu als een lawine. En de oplossing om in die lawine je punt over de bühne te krijgen is NIET door heel veel te communiceren. Echt niet.
Hierbij een plaatje wat ik al jaren in mijn achterzak heb en bij elk adviesgesprek op tafel leg. Ooit gevonden op internet. Het geeft precies weer waar je focus moet zitten. Niet alles wat je zelf (als organsitie, afdeling, programma of project) interessant vindt over de doelgroep uitstorten, maar ontdekken wat relevant is (dus dan moet je echt in de huid van je doelgroep kruipen) en alle energie daarop richten. Als je teveel meeneemt wat niet relevant is, dan is de kans dat juist het relevante stukje van je communicatie niet aankomt.
Het kan anders. Het moet anders.
Sinds een paar jaar heb ik de stellige overtuiging dat anders DOEN de sterkste boodschap is. Dat vinden de programma’s en projecten nogal ingewikkeld. Want een woord is nog geen daad. En woorden zijn sneller gerealiseerd. Veel trajecten in organisaties zijn gericht op ander gedrag. Een andere cultuur, een andere manier van werken. In plaats van het erover te hebben, kun je beter laten zien dat de verandering er al is. Door de dingen anders te doen. Of door iets anders te doen.
Voorbeelden
In plaats van een directeur die een grote groep medewerkers toespreekt, nodigt de baas een hele kleine groep medewerkers uit om mee in gesprek te gaan. In plaats van ghostwriting, worden teksten door de mensen zelf geschreven. In plaats van zit en luistersessies, organiseer je een sessie waarin mensen zelf aan de slag gaan om iets te leren. In plaats van de afdeling communicatie die de communicatie onder controle houdt en alles binnen de lijntjes houdt, naar het stimuleren van initiatieven vanuit de werkvloer, die juist die lijntjes overschrijden. Elk bedrijf heeft piraten nodig (leestip “Be more pirate”, nu weet je ook wat de mensen in de metro op de foto hierboven aan het lezen zijn). Ze zijn er al en als je ze een zetje geeft, dan kan dat enorm veel impact hebben op de verandering die je beoogt.
Zo organiseerde ik een paar jaar terug een sessie zakelijk tekenen voor 160 collega’s. In twee uur tijd leerden ze op een andere manier hun boodschap over te brengen. Er waren heel wat kritische geluiden, want zonde van de tijd van al die mensen en zonde van het geld. Maar… een zaadje was geplant voor ander gedrag. Die 160 mensen brachten het in hun teams en die gingen er ook meer aan de slag. Het verspreide zich als een vuurtje. Zo veranderde communicatie van kille powerpointslides naar inspirerende tekeningen. En dat bracht een nieuwe vibe in de organisatie. Mensen voelen dat er iets verandert.
Het afschaffen of radicaal veranderen van reguliere processen is een hele sterke boodschap
Dit anders doen gaat zeker niet alleen over communicatie. Maar vooral ook over allerlei business processen die je anders gaat doen. En dit is altijd mijn advies aan organsitaties, programma’s of projecten. Ga het anders doen. Daarmee wordt de verandering tastbaar en geloofwaardig. Dan gaan de mensen mee.
Het stoppen van dingen is bijvoorbeeld een hele sterke boodschap. Bijvoorbeeld het afschaffen van exclusieve parkeerplekken voor de directie (heel makkelijk te doen) of het radicaal versimpelen of afschaffen van de jaarlijkse businessplanningscyclus (dat ligt ingewikkelder). Gedrag beïnvloed gedrag. Woorden doen dat niet (voldoende). En dus zijn daden geweldige communicatieboodschappen.
Kortom, in plaats van al die woorden, probeer eens in daden te gaan communiceren. Het wordt er een stuk leuker, interessanter en effectiever door.
Kanttekening: Ik gebruik ook veel woorden om dit uit te leggen. Ja, scherp gezien! Hoewel er steeds minder mensen zijn die lezen, heb jij het tot het einde gered. En daarmee hoop ik dat ik je geholpen heb met dit verhaal. In mijn werk ben ik ondertussen afgestapt van ‘communicatie doen’ en stimuleer ik organisaties (en programma’s en projecten) om tot die daden te komen die zoveel meer zeggen dan alle woorden die je er aan kunt geven.
Het is een zonnige zaterdag. Vandaag ben ik een aan het werk in de POP-UP Coworking Space van The Community Office. Een initiatief van Saskia Vrolijk, interieurarchitect (Studio ’t Wout) en Rosan Gompers, HNW adviseur (New Company Creations). Ze brengen beide werelden bij elkaar, realiseren nieuwe werkomgevingen voor grote en kleine organisaties en ontwikkelen coworking concepten.
De POP-UP Coworking Space is onderdeel van het Designkwartier, een jaarlijks terugkerend ‘festival’ in het Zeeheldenkwartier in Den Haag waarbij toonaangevende ontwerpers en nieuw talent met prikkelende projecten hun werk ‘etaleren’ in de designstores in deze buurt.
Green Office Een van de trends is “Back to Nature’. In de pop-up hebben ze een gave ‘ groene’ ruimte ingericht. Voelt een beetje retro qua meubilair en met heel veel planten van Ogreen, met extra luchtzuiverende werking. Omringd zijn door al dat groen doet meteen iets met je (vandaar ook mijn enthousiasme voor de KantoorKaravaan). Om het nog verder door te voeren, op de achtergrond heerlijk getjilp van vogeltjes. Het meubilair blijkt inderdaad geïnspireerd op designs van vroeger, maar helemaal van nu; special ontwikkeld door Vitra in samenwerking met GStar, voor hun (nieuwe) kantoor aan de A10.
Het Nieuwe Werken (HNW) draait steeds meer om samenwerken; coworking
Werken in een cocon Je afzonderen, op zoek naar een gevoel van geborgenheid. Dat kan in een ‘Workbay’; een soort cocon; mooi in het blauw, met een gekke lamp. Een heerlijke plek om alleen, of met een collega te werken. Gefocust; haast intiem.
Aan tafel Mijn favoriete plek. Gewoon aan een tafel, zodat anderen ook makkelijk aan kunnen schuiven. Lekker werken en tussendoor een goed gesprek, inspiratie door wat je om je heen hoort en ziet. En genieten van goede koffie en heerlijke biologische sapjes.
Staand werken De nieuwste trend, want ‘zitten is het nieuwe roken’ . Een fijne statafel, mooi, maar vooral heel praktisch, met bakken onder het tafelblad voor post-its, pennen, boeken, etc. Uiteraard een stopcontact in het blad, en ook hier een klein ‘dienblaadje’, voor de dingetjes die je steeds nodig hebt; whiteboardmarkers, en zo. Het lijkt er nonchalant op te staan, maar heel functioneel vastgeschroefd.
Het nieuwe bellen Bellen is wel een ding, als je het over Het Nieuwe Werken hebt. Als ‘emailhater’ heb ik hier ook wel een beetje last van. Ik hou niet van email. Bellen is beter, maar in een ‘open’ kantoor, bel je niet zo snel. Want ‘het stoort’. Iedereen kan meeluisteren met je gesprek en je kunt minder gefocust een telefoongesprek voeren. Dus als je wilt bellen, dan ga je naar de gang, het trappenhuis in; dat soort plekken. En daarom stuur je vaak toch even sneller een mailtje. Dan ben je er van af.
Daar moeten we iets mee. Het recyclen van de oude telefooncellen is een leuk idee, maar niet overal toepasbaar. In de Coworking Space hebben ze een fijne ‘ belstoel’. Door de hoge leuningen, zit je privé en kun je je gesprek goed voeren. Alleen mist er nog net een klein leuninkje om je laptop even op open te klappen, want soms heb je die in een call toch nodig. In gesprek met Rosan en Saskia krijg ik allerlei voorbeelden te zien, hoe ze dat bij bedrijven hebben opgelost. Fijne belplekken, maar niet zo comfortabel dat je er de hele dag blijft zitten. Dat is natuurlijk niet het idee van coworking. Slim!
Coworking is Het Nieuwe Werken De inrichting is één, maar het gaat natuurlijk om iets anders: Samen werken; letterlijk. Een plek hebben waar je goed samen kunt zijn. Niet alleen met je team, maar ook met mensen van buiten. Dat is het echte coworking. Daar krijg je inspiratie van. Samen komen ideeën tot leven en ontstaan hele nieuwe oplossingen. Gewoon doordat je elkaar treft in een fijne plek om te werken.
Thank you The Community Office voor deze mooie ervaring & inspiratie. (Rosan – links – en Saskia – rechts). #meervandit
En..tot slot, dank Roosmarijn Knijnenburg voor de prachtige fotografie!
Geen managers, geen hierarchie. Tijd voor autonomie. Mooie woorden vol bravour, maar hoe dan?
En zo heb ik me verdiept in Holacracy. Een andere visie op de inrichting van organisaties, waarbij verantwoordelijkheid echt bij medewerkers terecht komt. Een manier om als organisatie sneller, wendbaarder en meer responsive te worden. Volgens sommigen de next level na ‘Agile’. Wat dat laatste betreft ben ik er nog niet uit. Een agile manier van werken levert veel op, maar hoe zich dat tot Holacracy verhoudt? Ik hoor graag hoe jij dat ziet. Denk met me mee en deel je ideeën.
In onderstaande slides geef ik een korte introductie van Holacracy. Veel input komt uit een zogenaamde ‘Taster’ workshop die ik twee weken geleden volgde in Amsterdam. Interessant is dat in Nederland onder andere Bol.com en ING hiermee bezig zijn.
Ik ben heel benieuwd naar ervaringen met holocracy, dus hoop dat je ze wilt delen.
Buiten zijn kinderen aan het spelen. En er zijn meer gasten die verblijven op deze bijzondere camping en een nachtje – of meer – slapen in een van de tien ‘kunstwerk-tenten’ en werkers die inspiratie putten uit deze bijzondere plek. Het geeft een hippie gevoel om hier te zijn. Laissez Faire en toch aan het werk. En dan ook nog mooi weer. De zon schijnt door het glazen dak en de slimme zonnepanelen hebben geen probleem om energie op te wekken. Voor een bezoek aan het toilet op naar de kunstzinnige toiletinstallatie. Een kunstproject van Joep van Lieshout. Niet alleen bijzonder om te zien, deze roestig ogende kokers op pootjes, maar ook volledig ecologisch verantwoord…
Vrijdagochtend 21 augustus. Ik ben in IJburg. Vandaag werk ik bij de KantoorKaravaan. Een anders-dan-anders werkplek in een heuse caravan. En vandaag staat de karavaan voor de laatste dag op de Urban Camp Site in Amsterdam. Ik ga in gesprek met Tom van de Beek, initiatiefnemer van de KantoorKaravaan.
Alle beetjes helpen
“De natuur heeft ons zoveel te bieden. Dat vergeten we nogal eens en we gaan slordig met de natuur om.” Hierin vindt Tom zijn missie: bewustwording creëren over een andere manier van leven en bijdragen aan een gezondere, duurzame samenleving. Werken in de natuur kan leiden tot meer energie, creatie en flow.
Nature connection will be the next big human trend
“Alle beetjes helpen”, gelooft hij. En met elk nieuw project zet hij iets in gang in de goede richting. Hij vertelt me meer over de achtergrond van de KantoorKaravaan. Het project zit nu in de eerste fase. Dat betekent uitproberen, doorontwikkelen en dan loslaten, zodra het commercieel gaat lopen. Met de KantoorKaravaan wil hij een alternatieve werkplek bieden, midden in de natuur. Omdat dat aantoonbaar gezonder voor je is. Het grootste deel van onze tijd zijn we immers aan het werk, dus hoe meer we die tijd gezond invulling geven, hoe beter het is voor de mens. En.. door meer in contact te zijn met de natuur, vergroten we het bewustzijn dat het iets is om zuinig op te zijn; te koesteren. En zo biedt de KantoorKaravaan losse werkplekken, maar ook vergaderruimtes in de natuur. Allemaal in caravans. Interessant voor werkgevers, werknemers en ZZP-ers. Want de techniek is geen belemmering meer. Zonnepanelen zorgen voor energie en met mobile wifi (mifi) kun je overal – dus ook op de mooiste plekken in de natuur – werken.
Tom – ecopreneur – heeft meer mooie initiatieven. Zo vertelt hij over I love Beeing, gericht op het tegengaan van de bijensterfte. En over Sustainsville, een prachtig en ambitieus plan voor een duurzame werk- en ontmoetingsplekken, voorzien van alle moderne hulpmiddelen, ook midden in de natuur. Een ideaal met een goed verhaal #staytuned! Ondertussen wijst hij me op de boekenplank met een aantal inspirerende boeken om de werkende bezoeker te prikkelen.
Op de boekenplank // Duurzaamheid van binnenuit, Froukje Jansen en Annick de Witt
// Walden, of Life in the woods, Henry David Thoreau
// How to Connect with Nature, Tristan Gooley
// The One-straw Revolution, Masanobu Fukuoka
// Roots (kookboek), met recepten van Ron Blaauw, Margot Janse en Dick Middelweerd
The Digital Nomad way Vanuit mijn werkplek kijk ik uit op het zand. Links, rechts overal zand. Wel heerlijk; schoenen uit en ontspannen aan de slag. Even later komt campingbaas Anthony met een heerlijke cappuccino.
Tja, waarom ging ik hier heen? Een poosje terug was me een post opgevallen op Facebook met een link naar een bericht over de KantoorKaravaan. Dat is me bijgebleven. Deze week had ik op vrijdag een lege agenda. Geen afspraken en tegelijkertijd nog allerlei dingen te doen; blogs schrijven, ideeën uitwerken, kortom geïnspireerd aan de slag zijn. En zo kwam ik ineens op het idee om te kijken of ik gebruik kon maken van deze KantoorKaravaan. Geboekt via Seats2Meet en nu zit ik hier, op het strand. Werken kan immers waar en wanneer je wilt. Als Digital Nomad klap je je laptop open en ga je aan de slag. En zo’n magische werkomgeving geeft net dat beetje extra.
Het is anders dan thuis, waar ik in mijn werkkamer aan de slag zou gaan, in een leeg huis. De omgeving biedt inspiratie maar zorgt ook voor focus. En in deze paar uur heb ik mensen ontmoet, inspiratie opgedaan, iets nieuws ervaren en ook nog gedaan waar ik voor kwam; werken. Zou iedereen eens moeten doen. Af en toe ergens anders werken. Uit je routine en comfortzone, iets nieuws ervaren.
Praktisch In de caravan is plek voor 3 mensen. Ik ben er nu alleen. De zon schijnt door het glazen dak. Tja, het is best warm. Na een uurtje schuif ik op, naar de andere kant van de caravan in de schaduw. De ‘ramen’ staan open en af en toe voel ik een heerlijk briesje. Wifi is geregeld, met mobile wifi (mifi). Stroom is ook geen punt, want het dak en voorkant van de caravan zijn voorzien van ultradunne moderne zonnepanelen. De auto zet ik verderop op het parkeerterrein van het strand. Als ik wil kan ik zelf koffie zetten met een percolator, maar de cappuccino van Anthony is perfect.
Met een plaid op schoot Terwijl ik nu met prachtig zomerweer in de caravan zit, verheug ik me ook op een dagje werken in de winter. Een dag waarbij de sneeuw tot de deur komt en ik met een plaid over mijn schoot geïnspireerd aan het werk ga. Tot gauw, KantoorKaravaan. Je ziet me snel weer terug, want wachten op de sneeuw duurt me te lang.
De Kantoor Karavaan is een initiatief van The Tipping Point. Een stichting die de transitie naar een duurzame samenleving wil versnellen met diverse projecten. Sympathieke ideeën die een zetje geven naar anders werken en leven. Meer informatie en ook een werkplek huren bij De KantoorKaravaan? // www.kantoorkaravaan.nl // Volgende stop De KantoorKaravaan: Het landgoed van de Metaal Kathedraal, bij Utrecht.
