About a year ago I sent you a letter. I was angry and I wanted to let you know. I wanted you to care. To make you understand that your people are the ones that make the difference. For your customers, for your shareholders. In essence for success. I felt the numbness of the employees and wanted to do something to power things up.
We never got to talk about it. You kept on doing your thing, as I kept on doing mine. Although, not quite. Since writing that letter a lot has happened. I started a journey to try to understand what’s going on. To find out how I could make at difference. This also led me to talk about it, to write about it and publish a book.
And.. to realize that change does not come from anger. Anger puts people off, creates a distance. Real change – or rather transformation – comes from being connected. To reach out and find common ground. To accept different points of view. To respect and be open for dialogue.
This year I would like to reach out to you and let you know that I feel that times are changing. There is a different vibe in the air. Maybe it’s because we are entering a new decade. Every decade has its own signature. What if we make these upcoming years to be the decade of connection? Where we allow ourselves to connect with ourselves, with each other and with the whole. Let this be the decade of empowerment of people. Where people can be people, every one of us, unique as we are.
It’s actually pretty simple if you know what empowerment looks like and during my journey I stumbled upon a magical video that says it all. This is my gift to you. To give you a vision of what connectedness and empowerment looks like. It’s as easy as this. “Je suis donc tu es”.
The 20’s will be the decade of passing each other yellow balls. Of recognizing and refusing to take on the black ones. A decade of connectedness. Of the rise of the Homo Conexus, where we distinguish ourselves by our ability, but also our need for being connected.
Sometimes I believe as many as six impossible things before breakfast. And yes, this is one of them. I believe we can do this. You, me, all of us. Happy 20’s!!
Na maanden schrijven, redigeren, opmaakedities en drukproeven is het zover. Het boek is uit! Op 29 november vond de officiële boekpresentatie plaats in DUS in Utrecht.
Steeds meer erger ik me aan de ‘Happiness’ hype. Er is een eindeloze stroom van boeken en filmpjes over hoe we ‘happy’ kunnen zijn (het voelt bijna als ‘moeten’ zijn). Wat in deze hele beweging over het hoofd wordt gezien, is dat geluk niks is zonder ongeluk. Altijd ‘happy’ zijn bestaat niet. En over dat ongeluk hebben we het niet. De sociale media dragen daaraan bij. We zien vooral alle ‘happy’ momenten, want je deelt niet zomaar je ellende. Terwijl die ellende best heel mooi kan zijn.
Een paar jaar geleden kreeg ik een notitieboekje van een oud-collega. Een ‘mooi’ boekje. En ze vertelde er bij ‘Ik hoop dat een mooi boekje zorgt voor een verzameling mooie ideeën, die je met veel plezier terug leest’. Dat boekje was zo mooi, dat ik er niet in durfde te schrijven. En zo heeft het anderhalf jaar ongebruikt in de kast gelegen. Tot ik twee jaar terug begon met schrijven. In zo’n boekje schrijf je ook niet zomaar. Dat wordt ‘echt’ schrijven. Met een vulpen.
Twee jaar later lees ik in de ochtendzon mijn schrijfsels weer terug. Wat fijn dat ik de tijd heb genomen om dingen op papier te zetten. Met aandacht. Dankbaar ben ik voor de woorden die ik nu terug kan lezen.
En daar staat het: “The Emotional Scale”.
Wat als je emotie ziet als een schaal, waarbij je kijkt naar het vermogen van iemand. Het bereik. Misschien heb je alleen een bereik tussen -2 en +2. Anderen hebben een bereik van -5 tot +5. Net als het stembereik. Sommige mensen hebben een groot bereik, bij anderen is het klein.
Je kunt je vermogen (bereik) omarmen, of ertegen vechten. Het laatste is zinloos. Je bent wie je bent.
Ik denk dat je jouw eigen bereik op kunt rekken. Dat kost moeite, want het haalt je uit je comfortzone. Als het eenmaal is opgerekt, kun je niet meer terug.
Je bereik ontkennen, betekent voor een deel ‘verlamd’ zijn. Dat is ook wat bepaalde medicijnen doen. Dus is een groot bereik een last? Is het een beperking; is het een ziekte? Of is het een gave?
Zo staat het er, van begin tot eind. Begin 2018 opgetekend in mijn mooie boekje. Ik heb het er nadien vaak over gehad. Deze scale. Dat inzicht, was een eureka moment. Zo kun je dus ook naar de dingen kijken. In plaats van alles te doen om ‘happy’ te zijn, inzicht krijgen in jouw eigen spectrum, en daar ok mee zijn.
Op onderstaande tekening zie je drie denkbeeldige mensen. Marieke, Jasper en Piet. De emoties van Marieke gaan grofweg tussen -1 en +1, van Jasper tussen -3 en +3. En Piet heeft het grootste bereik, van -5 tot +5.
Zo is iedereen anders. Mensen met depressieve klachten hebben vaak een groter spectrum. Ze kunnen heel diep gaan, maar ook heel hoog. Dus een groot bereik. Daar is niks mis mee, als je maar weet dat er na een dip ook weer een piek gaat komen. Veel creatieve mensen hebben ook een groot spectrum. Vaak komt uit die dip namelijk veel moois. Een piek is geluk, maar zo zie je, je kunt nooit alleen op een piek zitten, tenzij je bereik zo vlak is dat er geen pieken, en dus ook een dalen zijn. Dat kune je geen geluk noemen.
Wat medicijnen zoals Prozac doen, is het spectrum afvlakken. Dus voor iemand die een groot bereik heeft – zoals Piet – zal hij met het slikken van de medicijnen minder intense emoties hebben. Zijn bereik wordt een stuk kleiner. Precies dat is ook wat mensen, die antidepressiva slikken, zeggen. Dat het voelt alsof je ‘dof’ bent.
Dus in plaats van de dalen, en daarmee de pieken, te temperen, kun je ook mensen helpen met inzicht in hun spectrum. Te omarmen wat hen gegeven is, en te leren dat emoties golfbewegingen zijn, net als de zee. En het vertrouwen te geven dat er steeds nieuwe golven komen. Het hebben van een groot spectrum is wat heftiger. Maar eigenlijk meer een gave, dan een beperking.
En zo weer terug naar happiness. Geluk is niks zonder ongeluk. Terwijl ongeluk misschien ook een verkeerd woord is voor de rijkdom van diepere dalen.
Er wordt heel wat afgepraat. En geschreven. Met het idee dat deze woorden – gesproken of op schrift – iets in gang zetten. Mensen bewegen om iets te gaan doen. Hoe kan het dat we denken dat woorden zo belangrijk zijn om gedrag te beïnvloeden? Omdat het makkelijk is? Omdat we woorden in overvloed hebben? Dat is misschien ook precies het probleem…
Als communicatieadviseur krijg ik vaak verzoeken om communicatie te doen (logisch 😀). Ze hebben een adviseur nodig, die zeker drie dagen in de week communicatie gaat verzorgen. Elk zichzelf respecterend programma / project zet communicatie tegenwoordig hoog op de agenda. Dat is goed nieuws, maar de invulling ervan bepaalt het succes. Bij het verzoek om communicatie is heel vaak ook een beeld hoe dat er uit moet zien. Een wekelijkse nieuwsbrief om mee te beginnen. Een eigen website, een eigen logo. Vooral veel communicatie. Drie dagen in de week communicatie produceren om over de doelgroep uit te storten. Wooaah, failure guaranteed.
Hoe het communicatievak is veranderd
Met ruim 20 jaar ervaring heb ik het vak zien veranderen. Vroeger had je als communicatieadviseur exclusief toegang tot de communicatiekanalen, dus deed je de communicatie. Tegenwoordig zijn die kanalen toegankelijk voor iedereen. Van communicatie doen voor een organisatie, verschuift het naar communicatie mogelijk maken (infrastructuur bieden) en adviseren over de juiste inzet van kanalen en de juiste boodschap. De communicatie wordt gedaan door de persoon of het team, die daar de logische afzender van is.
Deze verschuiving zorgt ook voor nieuwe uitdagingen. Doordat iedereen toegang heeft tot de communicatiekanalen, wordt er veel meer gecommuniceerd. Waar je voorheen een overzichtelijke stroom van communicatie had, voelt het nu als een lawine. En de oplossing om in die lawine je punt over de bühne te krijgen is NIET door heel veel te communiceren. Echt niet.
Hierbij een plaatje wat ik al jaren in mijn achterzak heb en bij elk adviesgesprek op tafel leg. Ooit gevonden op internet. Het geeft precies weer waar je focus moet zitten. Niet alles wat je zelf (als organsitie, afdeling, programma of project) interessant vindt over de doelgroep uitstorten, maar ontdekken wat relevant is (dus dan moet je echt in de huid van je doelgroep kruipen) en alle energie daarop richten. Als je teveel meeneemt wat niet relevant is, dan is de kans dat juist het relevante stukje van je communicatie niet aankomt.
Het kan anders. Het moet anders.
Sinds een paar jaar heb ik de stellige overtuiging dat anders DOEN de sterkste boodschap is. Dat vinden de programma’s en projecten nogal ingewikkeld. Want een woord is nog geen daad. En woorden zijn sneller gerealiseerd. Veel trajecten in organisaties zijn gericht op ander gedrag. Een andere cultuur, een andere manier van werken. In plaats van het erover te hebben, kun je beter laten zien dat de verandering er al is. Door de dingen anders te doen. Of door iets anders te doen.
Voorbeelden
In plaats van een directeur die een grote groep medewerkers toespreekt, nodigt de baas een hele kleine groep medewerkers uit om mee in gesprek te gaan. In plaats van ghostwriting, worden teksten door de mensen zelf geschreven. In plaats van zit en luistersessies, organiseer je een sessie waarin mensen zelf aan de slag gaan om iets te leren. In plaats van de afdeling communicatie die de communicatie onder controle houdt en alles binnen de lijntjes houdt, naar het stimuleren van initiatieven vanuit de werkvloer, die juist die lijntjes overschrijden. Elk bedrijf heeft piraten nodig (leestip “Be more pirate”, nu weet je ook wat de mensen in de metro op de foto hierboven aan het lezen zijn). Ze zijn er al en als je ze een zetje geeft, dan kan dat enorm veel impact hebben op de verandering die je beoogt.
Zo organiseerde ik een paar jaar terug een sessie zakelijk tekenen voor 160 collega’s. In twee uur tijd leerden ze op een andere manier hun boodschap over te brengen. Er waren heel wat kritische geluiden, want zonde van de tijd van al die mensen en zonde van het geld. Maar… een zaadje was geplant voor ander gedrag. Die 160 mensen brachten het in hun teams en die gingen er ook meer aan de slag. Het verspreide zich als een vuurtje. Zo veranderde communicatie van kille powerpointslides naar inspirerende tekeningen. En dat bracht een nieuwe vibe in de organisatie. Mensen voelen dat er iets verandert.
Het afschaffen of radicaal veranderen van reguliere processen is een hele sterke boodschap
Dit anders doen gaat zeker niet alleen over communicatie. Maar vooral ook over allerlei business processen die je anders gaat doen. En dit is altijd mijn advies aan organsitaties, programma’s of projecten. Ga het anders doen. Daarmee wordt de verandering tastbaar en geloofwaardig. Dan gaan de mensen mee.
Het stoppen van dingen is bijvoorbeeld een hele sterke boodschap. Bijvoorbeeld het afschaffen van exclusieve parkeerplekken voor de directie (heel makkelijk te doen) of het radicaal versimpelen of afschaffen van de jaarlijkse businessplanningscyclus (dat ligt ingewikkelder). Gedrag beïnvloed gedrag. Woorden doen dat niet (voldoende). En dus zijn daden geweldige communicatieboodschappen.
Kortom, in plaats van al die woorden, probeer eens in daden te gaan communiceren. Het wordt er een stuk leuker, interessanter en effectiever door.
Kanttekening: Ik gebruik ook veel woorden om dit uit te leggen. Ja, scherp gezien! Hoewel er steeds minder mensen zijn die lezen, heb jij het tot het einde gered. En daarmee hoop ik dat ik je geholpen heb met dit verhaal. In mijn werk ben ik ondertussen afgestapt van ‘communicatie doen’ en stimuleer ik organisaties (en programma’s en projecten) om tot die daden te komen die zoveel meer zeggen dan alle woorden die je er aan kunt geven.
